Chuẩn mực tôn giáo đối với lĩnh vực pháp luật - Bài tập học kỳ Xã hội học đại cương

A) PHẦN MỞ ĐẦU

Thế giới ngày càng phát triển, con người ngày càng tiến bộ và xã hội cũng đang dần dần đổi mới. Nhìn lại chặng đường đã qua, chúng ta không thể không nhắc đến cả một hệ thống các quy phạm đa dạng và phong phú mà nếu không có nó thì không biết xã hội này như thế nào. Trong hệ thống quy phạm ấy, nổi bật là hai loại quy phạm đã góp phần điều chỉnh phần lớn các hành vi của con người: Quy phạm pháp luật và quy phạm tôn giáo. Ở Việt Nam, trong sáu vấn đề cấp bách trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời ngày 3-9-1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ "thực dân và phong kiến thực hành chính sách chia rẽ đồng bào Giáo và đồng bào Lương để thống trị. Tôi đề nghị Chính phủ ta tuyên bố: Tín ngưỡng tự do và Lương, Giáo đoàn kết". Quan điểm đó của Người đã được kế thừa xuyên suốt qua bốn bản Hiến Pháp của Việt Nam. Ngoài ra ở rất nhiều quốc gia một tôn giáo được coi là quốc giáo như: Cộng hòa Italia (Công giáo chiếm 98% dân số), Vương quốc Arập-Xêút (Hồi giáo chiếm 100%) hay Vương quốc Thái Lan (Phật giáo chiếm 95%). 

Từ đó có thể thấy được sự quan trọng của tôn giáo đối với Nhà nước và Pháp luật.  Việc nghiên cứu các chuẩn mực tôn giáo là hết sức quan trọng. Bài tiểu luận dưới đây xin đi sâu giải quyết vấn đề: “ Phân tích nội dung chuẩn mực tôn giáo? Tác dụng của việc nghiên cứu chuẩn mực tôn giáo đối với lĩnh vực pháp luật”.

Các chức năng cơ bản của gia đình - Bài tập học kỳ Xã hội học đại cương

Mỗi gia đình là một tế bào của xã hội, là nơi con người ta sinh ra và lớn lên, là nơi nuôi dưỡng các thế hệ về cả thể chất, trí tuệ lẫn đạo đức, nhân cách để hội nhập vào cuộc sống cộng đồng - xã hội và hơn nữa là trở thành những con người lương thiện, sống có ích, có nghĩa, có tình. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình. Chính vì muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội mà phải chú ý hạt nhân cho tốt”.Vậy gia đình có những chức năng gì? Tầm quan trọng của việc nghiên cứu xã hội học gia đình đồi với lĩnh vực pháp luật?

Nội dung 

Để hiểu được những vấn đề trên trước hết trước hết ta phải hiểu được khái niệm gia đình là gì?

1. Khái niệm gia đình.

Gia đình có vị trí đặc biệt quan trọng và là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học, những chủ đề nghiên cứu về gia đình luôn thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, tuy nhiên hiện nay có rất ngiều quan điểm về gia đình.Tùy theo phương pháp và cách tiếp cận, người ta có thể đưa ra nhiều khái niệm khác nhau về gia đình, như: 

Gia đình là thiết chế xã hội, trong đó những người có quan hệ ruột thịt (hoặc đặc biệt cùng chung sống). Gia đình là phạm trù biến đổi mang tính lịch sử và phản ánh văn hóa của dân tọc và thời đại. Gia đình là trường học đầu tiên có mối quan hệ biện chứng với tổng thể xã hội.( )

Tổng hợp đề cương ôn tập Xã hội học đại cương

Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 1
Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 2
Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 3
Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 4

Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 4

Câu 31. Kiểm soát XH là gì? nêu các loại KSXH? Vai trò của KSXH đối với đời sống XH?

a. Khái niệm:

Là cơ chế điều chỉnh hành vi của con người theo các chuẩn mực XH.

Nội dung:

- Phải xác lập hệ thống các chuẩn mực XH, các quy tắc XH cùng cá chế tài để thực hiện chúng.

- Phải xác lập các chế tài để thực thi các chuẩn mực XH. Có hai loại chế tài: Tích cực và tiêu cực.

Tích cực: là những hình thức khen thưởng bằng tiền, tăng lương, thăng chức hay tiuên dương.

Tiêu cực: là những hình phạt tuỳ theo mức độ thì chế tài khác nhau (cảnh cáo, khiển trách, phạt tiền, giáng chức…

Tiến hành điều chiỏnh hành vi của con người thông qua cơ quan tyhực hiện chức năng kiểm soát chuyên biệt như: thanh tra, Toà án, Viện kiểm sát…

Thông qua thoả thuận xã hội: sự bình phẩm, đánh giá khen chê…

Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 3

Câu 21. Thế nào là quan hệ XH? Các loại hình quan hệ XH?

a. Khái niệm:

Quan hệ xh là mối liên hệ, quan hệ giữa các chủ thể xh khác biệt nhau bởi vị trí , chức năng xh.

- Không phải mọi tương tác xh đều hình thành quan hệ xh mà quan hệ xh hình thành trên cơ sở tương tác xh. Có những TTXH chỉ gặp nhau và giao tiếp nhất thời trong hoàn cảnh nào đó.

- Tương tác xh diễn ra một cách ổn định bền vững trong 1 khoảng thời gian nhất định mới hình thành nên quan hệ xh. Khi quan hệ xh được thiết lập thì nó duy trì tương tác xh.

- Khi tương tác xh diễn ra liên tục, ồn định, khuôn mẫu hoá ở cấp độ vĩ mô thì nó thiết lập nên quan hệ xã hội ổn định. (QH Cha – con, vợ – chồng, Thầy – trị, người mua – người bán)

QHXH tồn tại bền vững lâu dài từ đời này sang đời khác, cái để cân bằng, cái để để duy trì ổn định. Quan hệ xh là quan hệ giữa cái được và cái mất, giữa cái phần thưởng, mối lợi  và cái chi phí.

Bất kể quan hề xh nào, cá nhân đều luôn luôn có xu hướng giảm thiểu chi phí, đạt tối đa mối lợi trong quan hệ đó, dẫn tới các cá nhân trong quan hệ xh kì vọng lẫn nhau. Đó chính là nhân tố để duy trì quan hệ xh (có thể là về vật chất hay về tinh thần )

Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 2

Câu 11. Thế nào là phương pháp quan sát trong XHH?

PP Quan sát (Observation):

KN: là pp thu thập thông tin thực nghiệm thông qua các tri giác nghe, nhìn để thu nhận thông tin về các quá trình, các hiện tượng XH dựa trên cơ sở đề tài và mục tiêu của một cuộc ng/cứu

Nguồn thông tin quan sát là toàn bộ hành vi của người được nghiên cứu. Điểm mạnh của quan sát là tyhường đật được ngay ấn tượng trực tiếp về sự thể hiện hành vi của con người, trên cơ sở đó, điều tra viên tiến ahnhf ghi chép hay hình thành các câu trả lời trong bảng hỏi có trước.

Tuy vậy quan sát cũng có nhược điểm là chỉ có thể sử dụng cho việc nghiên cứu những hiện tượng, sự kiện hiện tại chứ không phải trong quá khứ hoặc tương lai. Hơn nữa sử dụng pp quan sát các sự kiện xảy ra trong thời gian dài thì ấn tượng đã có rtừ quan sát lần đầu dề đánh lừa, che lấp những lần quan sát tiếp theo.

Đề cương 37 câu hỏi ôn tập Xã hội học đại cương có đáp án - Phần 1

Câu 1: Xã hội học là gì? Trình bày đối tượng nghiên cứu của xã hội học và mới quan hệ giữa xã hội học với các khoa học xã hội khác?

a. Khái niệm: Về mặt thuật ngữ, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, XHH “Sociology” có gốc ghép từ 2 chữ: Societas”+“logos” có nghĩa là học thuyết, nghiên cứu. Như vậy XHH được hiểu là học thuyết về xã hội, nghiên cứu về xã hội.

Về mặt lịch sử, thuật ngữ này xuất hiện lần đầu tiên năm 1938 trong cuốn “Thực chứng luận” của nhà xã hội học Aguste Comte. Từ đó, năm 1938 được lấy làm mốc ra đời của môn xã hội học. A.Comte được coi là cha để của XHH. 

Nghiên cứu mối quan hệ này XHH chỉ ra đặc điểm tính chất, đk, cơ chế của sự hình thành vận động và biến đổi tương tác giữa con người và xh.

Hiện có nhiều trường phái XHH với các quan điểm khác nhau nhưng các định nghĩa về XHH mà họ tìm ra cũng có nhiều điểm tương đồng:

Dư luận xã hội - Bài tập học kỳ Xã hội học đại cương

Dư luận xã hội là hiện tượng thuộc lĩnh vực tinh thần của đời sống xã hội. Dư luận xã hội đã xuất hiện và tồn tại rất lâu trong lịch sử, nó hình thành, tồn tại và phát triển cùng với quá trình vận động, phát triển của bản thân xã hội loài người. Dư luận xã hội không chỉ tác động đến đời sống của mỗi con người mà còn mạnh mẽ đến các quá trình chính trị - xã hội, đến việc lãnh đạo và quản lý xã hội, đặc biệt là ý thức pháp luật. Chính vì vậy, việc xem xét những yếu tố, những tính chất cơ bản của dư luận xã hội, là một vấn đề hết sức quan trọng. Để tìm hiểu sâu hơn về tính chất của dư luận xã hội và tác động của nó, em xin lựa chọn đề tài: “Phân tích các tính chất cơ bản của dư luận xã hội, cho ví dụ minh họa ở từng tính chất. Tác động của dư luận xã hội đối với ý thức pháp luật”.

NỘI DUNG

I. KHÁI NIỆM DƯ LUẬN XÃ HỘI

1. Định nghĩa dư luận xã hội

Dư luận xã hội là tập hợp các ý kiến thái độ có tính chất phán xét, đánh giá của các nhóm xã hội hay của xã hội nói chung trước những vấn đề mang tính thời sự có liên quan đến lợi ích chung, thu hút được sự quan tâm của nhiều người và được thể hiện trong các nhận định và hành động thực tiễn của họ.

Bài tập học kỳ Xã hội học đại cương - Chuẩn mực xã hội

Mọi người chung sống với nhau tạo thành mối quan hệ xã hội, tồn tại và phát triểnnhư một thực thể xã hội. Không ai có thể sống độc lập bên ngoài mối liên hệ vớinhững người khác vì thế liên hệ xã hội là nền tảng cuộc sống của con người, mọicác nhân đều có mối liên hệ với người khác như quan hệ giữa cha mẹ, anh chị, em,ông bà, cô chú…. Trong cuộc sống, con người luôn thực hiện các hoạt động nhằm thỏa mãn như cầu lợi ích nhất định, dù được tự do thực hiện những hoạt động theoý muốn cá nhân nhưng con người vẫn phải đặt mình trong các nhóm xã hội hoặc xãhội nói chung tuân theo những quy tắc, yêu cầu đòi hỏi của những người xungquanh để định hướng hành động của mình. Và chính con người với ý chí chung củanhóm xã hội giai cấp, tầng lớp xã hội… đã xác lập một hệ thống các quy tắc đòihỏi đối với hành vi của một cá nhân hay nhóm xã hội từ đó hình thành nên cácchuẩn mực xã hội. Vậy chuẩn mực xã hội là gì? Em xin đi tìm hiểu đề bài: “Phântích khái niệm chuẩn mực xã hội, các đặc trưng cơ bản của chuẩn mực xã hội. Tác dụng của chuẩn mực xã hội đối với đời sống xã hội và pháp luật?”

Bài tập học kỳ Xã hội học đại cương - Hành vi sai lệch có tính nguy hiểm cho xã hội (9 điểm)

MỞ ĐẦU

Trong đời sống xã hội, tồn tại rất nhiều các loại quan hệ xã hội khác nhau. Và để điều chỉnh các quan hệ xã hội đó, nhiều loại chuẩn mực xã hội khác nhau đã ra đời. Bao gồm chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực pháp luật, chuẩn mực chính trị...Và nếu như mọi cá nhân, cơ quan, tổ chức xã hội đều nghiêm chỉnh tuân thủ các quy tắc, yêu cầu của các loại chuẩn mực xã hội thì sẽ góp phần xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tuy nhiên, trong thực tế xã hội không phải lúc nào các chuẩn mực xã hội cũng luôn được tôn trọng, tuân thủ ở mọi lúc mọi nơi mà thường xảy ra các hành vi sai lệch làm phá vỡ hiệu lực, tính ổn định. Vậy, đó là những hành vi nào, hậu quả của nó gây ra là gì? Để làm rõ hơn vấn đề này, trong phạm vi bài tập lớn học kì, em xin lựa chọn đề tài số 11: “Phân tích nội dung một số hành vi sai lệch có tính nguy hiểm cho xã hội” để trình bày những tìm hiểu của mình về vấn đề trên.