1. Nhận diện quan hệ nuôi con nuôi thực tế
1.1. Một số dạng nuôi con nuôi trong thực tế xã hội Việt Nam
Trong đời sống xã hội Việt Nam, việc nhận nuôi connuôi đã tồn tại từ lâu, với nhiều lý do và mục đích khác nhau, nhưng lýdo cơ bản, phổ biến nhất là vì lòng từ tâm, lòng thương người, muốn cưumang, giúp đỡ những người rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Với quan niệm nhưvậy, việc nhận con nuôi, nhận cha mẹ nuôi đã được thực hiện khá rộngrãi trong đời sống nhân dân.
Với ý nghĩa là một quyền tự do dân sự của cá nhân,việc xác lập quan hệ nuôi con nuôi có thể được thực hiện theo nhữngcách thức khác nhau, tuỳ theo sự lựa chọn của cá nhân trong những điềukiện, hoàn cảnh nhất định. Tuy nhiên có thể thấy, có hai cách thức xáclập quan hệ nuôi con nuôi trong thực tế. Đó là xác lập quan hệ nuôi connuôi về mặt xã hội và xác lập về mặt pháp lý.
Việc nhận nuôi con nuôi có thể được xác lập về mặtpháp lý, thông qua sự kiện đăng ký việc nuôi con nuôi tại cơ quan nhànước có thẩm quyền. Đối với những trường hợp có đăng ký, giữa ngườinhận nuôi và con nuôi phát sinh quan hệ cha mẹ và con trước pháp luật.Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con giữa người nhận nuôi và con nuôiđược nhà nước công nhận và bảo vệ. Vấn đề này không nằm trong khuôn khổphân tích của bài viết này. Trong phạm vi của bài viết này, chỉ xin bànđến những dạng xác lập quan hệ cha mẹ nuôi và con nuôi trong thực tế màkhông đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.