Bài tập Xã hội học pháp luật có đáp án.
Trong thực tế cuộc sống hiện đại, thực hiện pháp luật là hoạt động không thể thiếu và thậm chí là hoạt động cực kỳ quan trọng vì nó có vai trò hiện thực hoá các quy định của pháp luật, biến các quy định ấy từ trong văn bản thành cách xử sự thực tế hợp pháp của các chủ thể khi tham gia vào những quan hệ pháp luật cụ thể. Thông qua hoạt động thực hiện pháp luật, mục đích của nhà nước khi ban hành pháp luật được hiện thực hoá, nhờ đó nhà nước có thể điều hành và quản lý xã hội, có thể thiết lập và giữ gìn trật tự xã hội trong những lĩnh vực nhất định. Hiện nay, vấn đề làm thế nào để nâng cao hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp pháp luật đang thực sự là một vấn đề cần được quan tâm, chú trọng. Trên cơ sở đó, em xin chọn đề tài “phân tích các biện pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay? Nếu có thể, hãy đề xuất thêm các biện pháp khác và luận chứng về sự cần thiết của chúng” nhằm làm sáng tỏ các biện pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động thực hiện pháp luật, qua đó có thể góp một phần nhỏ bé của mình vào việc thực hiện pháp luật, để việc thực hiện đó được hiệu quả hơn.
NỘI DUNG
I. Khái quát chung về hoạt động thực hiện pháp luật.
1. Khái niệm thực hiện pháp luật.
Chúng ta đều biết nhà nước đặt ra pháp luật là để điều chỉnh các quan hệ xã hội theo chiều hướng mà nó mong muốn. Theo đó, việc thực hiện pháp luật là hoạt động không thể thiếu kể từ khi pháp luật xuất hiện. Thực hiện pháp luật trước hết là một trong những hình thức để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.Thể hiện bằng hành vi hợp pháp của các chủ thể pháp luật. Đây là giai đoạn không thể thiếu và vô cùng quan trọng của cơ chế điều chỉnh pháp luật. Tuy nhiên, thực hiện pháp luật do nhiều chủ thể khác nhau thì sẽ tiến hành với nhiều cách thức khác nhau, vì thế, bằng cách quy định quyền và nghĩa vụ pháp lý cho các chủ thể tham gia vào một quan hệ xã hội nhất định, nhà nước có thể tác động lên các quan hệ xã hội, điều chỉnh chúng theo chiều hướng nhà nước mong muốn. Do đó, pháp luật chỉ điều chỉnh hành vi hay xử sự của con người mà không thể điều chỉnh suy nghĩ hay tư tưởng của họ, bởi vì, không ai có thể “đọc” được hay dự đoán được chính xác ý nghĩ của người khác khi nó đang tồn tại trong đầu họ, tức là khi nó chưa được thể hiện ra bên ngoài thành những hành vi hay xử sự cụ thể để mà điều chỉnh. Vì lý do này mà chỉ có thể căn cứ vào hành vi xác định hay xử sự thực tế của một chủ thể nào đó rồi đối chiếu với các quy định cụ thể của pháp luật mà ta có thể xác định được là họ có thực hiện pháp luật hay không.
Tóm lại, thực hiện pháp luật là một quá trình hoạt động có mục đích làm cho các quy định của pháp luật đi vào thực tiễn cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp luật.
2. Các hình thức thực hiện pháp luật.
a. Tuân theo (tuân thủ) pháp luật: Là hình thức thực hiện pháp luật trong đó các chủ thể kiềm chế, giữ mình để không thực hiện những hành vi mà pháp luật cấm. Ví dụ: chủ thể không vượt đèn đỏ hoặc đi ngược chiều khi tham gia giao thông. Đây là hình thức thực hiện các quy phạm pháp luật cấm đoán trong thực tế và là hình thức thực hiện pháp luật bằng không hành động.
b. Thi hành (chấp hành) pháp luật: Là hình thức thực hiện pháp luật trong đó các chủ thể thực hiện các nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hành động tích cực. Ví dụ, chủ thể thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Đây là hình thức thực hiện các quy phạm pháp luật bắt buộc trong thực tế và là hình thức thực hiện pháp luật bằng hành động.
c. Sử dụng (vận dụng) pháp luật: Là hình thức thực hiện pháp luật trong đó các chủ thể thực hiện quyền chủ thể của mình, tức là thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép. Ví dụ, việc thực hiện quyền học tập bằng cách đăng ký dự thi và làm thủ tục nhập học tại các cơ sở đào tạo của người học. Đây là hình thức thực hiện các quy phạm cho phép, vì vậy, chủ thể có thể thực hiện hoặc không thực hiện quyền của mình,
d. Áp dụng pháp luật: Là hình thức thực hiện pháp luật trong đó nhà nước (thông qua các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền) tổ chức cho các chủ thể khác thực hiện các quy định của pháp luật. Ví dụ, trường Đại học Luật Hà Nội áp dụng pháp luật trong việc tổ chức tuyển sinh và đào tạo các hệ đào tạo cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ luật học. Như vậy, áp dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật có sự can thiệp của nhà nước hay là hình thức thực hiện pháp luật của các cơ quan, tổ chức và nhân viên nhà nước. Trong bốn hình thức thực hiện pháp luật chỉ có hình thức này là luôn luôn có sự hiện diện của nhà nước thông qua các chủ thể có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
II. Tình hình thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay.
Trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy định và hướng dẫn việc xây dựng và thực hiện pháp luật. Như thực hiện pháp luật về luật lao động, luật môi trường, luật an toàn giao thông,...ví dụ điển hình là vấn đề thực hiện dân chủ ở cơ sở ở nước ta hiện nay. Quy chế thực hiện dân chủ ở phường (xã) ra đời là một biểu hiện sinh động nhằm cụ thể hóa phương châm “ dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” của Đảng. Qua thời gian triển khai và thực hiện đã thực sự phát huy quyền làm chủ, sức sáng tạo của nhân dân, động viên sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn của các tầng lớp nhân dân tham gia phát triển kinh tế xã hội ở địa phương góp phần tác động tích cực tới công tác xây dựng Đảng, xây dựng Chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân; Xây dựng các cộng đồng dân cư tự quản ở phường, xã, thị trấn, các khu dân cư, tổ dân phố… Tạo ra sự chuyển biến tích cực về ý thức và phong cách làm việc của cán bộ Đảng, Chính quyền, đoàn thể theo hướng gần dân, tôn trọng dân và có trách nhiệm với dân hơn. Có thể nhận thấy qua những năm thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, bầu không khí dân chủ, cởi mở trong xã hội đã được tạo ra, quyền làm chủ của nhân dân được mở rộng, lòng tin của nhân dân vào chế độ ngày càng được củng cố, từ đó thúc đẩy sự phát triển Kinh tế -Văn hóa- Xã hội, An ninh quốc phòng ở địa phương, biểu hiện rõ nhất là trong phát triển kinh tế, xây dựng nếp sống văn hóa ở xã, phường, thị trấn.
Tuy nhiên, cùng với các mặt tích cực đạt được nêu trên, qua quá trình thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở vẫn còn nhiều vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hơn nữa kể cả về phương diện lý luận và thực tiễn để tiếp tục triển khai một cách phù hợp, đồng bộ và hiệu quả hơn. Từ đó đặt ra một thực trạng là việc thực hiện pháp luật dân chủ cơ sở nói riêng và thực hiện pháp luật nói chung có thực sự hiệu quả?
III. Các biện pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay.
Qua thực tiễn tình hình thực hiện pháp luật ở nước ta cho thấy hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay phụ thuộc vào rất nhiều nhân tố, trong đó, chủ yếu là trình độ kiến thức, hiểu biết pháp luật của các chủ thể pháp luật; công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật (đối với đại bộ phận nhân dân, vai trò quan trọng nhất thuộc về các phương tiện truyền thông); vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong hoạt động thực hiện pháp luật.
1. Nâng cao ý thức pháp luật, hình thành thói quen “sống và làm việc theo pháp luật” trong các chủ thể pháp luật.
“Ý thức pháp luật là toàn bộ các học thuyết, tư tưởng, quan điểm, quan niệm thịnh hành trong xã hội, thể hiện mối quan hệ của con người đối với pháp luật, trình độ hiểu biết pháp luật, thái độ, sự đánh giá về pháp luật của các gia cấp, các tầng lớp xã hội, về tính hợp pháp hay không hợp pháp trong hành vi ứng xử của con người, trong tổ chức và hoạt động của các tổ chức và hoạt động của các thiết chế xã hội”
Ý thức pháp luật thể hiện ở trình độ nhận thức, hiểu biết về pháp luật, tình cảm, thái độ của con người đối với pháp luật, thể hiện sự đánh giá về tính hợp pháp hay không hợp pháp trong hành vi xử sự của con người, trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội dưới môi trường điều chỉnh của pháp luật. Qua đó, có thể thấy rằng ý thức pháp luật là cơ sở, nền tảng, định hướng và điều tiết hoạt động thực hiện pháp luật của các chủ thể; đồng thời là tiền đề để hình thành thói quen “sống và làm việc theo pháp luật” trong xã hội.
Trong tiến trình phát triển hàng ngàn năm của lịch sử loài người, ta thấy các tầng lớp xã hội sẽ không thể thực hiện pháp luật một cách nghiêm túc, đúng đắn nếu thiếu kiến thức, hiểu biết pháp luật. Tính chất đúng hay sai, mức độ sâu sắc hay hời hợt trong suy nghĩ, tình cảm đối với các vấn đề pháp luật cũng phụ thuộc vào trình độ tri thức, hiểu biết pháp luật của công chúng. Nếu đa số người dân có một trình độ hiểu biết nhất định về pháp luật thì họ sẽ tích cưc tham gia các sự kiện pháp lý đang diễn ra dựa trên các chuẩn mực pháp luật từ đó sẽ thực hiện pháp luật đúng đắn, hợp lý. Khi các tầng lớp nhân dân có một trình độ hiểu biết pháp luật và ý thức pháp luật ở một mức độ nhất định thì đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, các ngành, nhất là cán bộ, công chức làm công tác thực thi, bảo vệ pháp luật, buộc cũng phải nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật của chính mình, tức là họ cần có ý thức pháp luật ở một trình độ cao hơn. Bên cạnh những mặt tích cực của hoạt động thực hiện pháp luật, vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Đó là vấn đề người dân thiếu kiến thức, hiểu biết về pháp luật dẫn đến việc thực hiện pháp luật một cách thụ động. Thực tế chỉ ra rằng, khi người dân thiếu kiến thức, hiểu biết pháp luật và ý thức chấp hành kém thì dễ dẫn đến các hành vi sai lệch, phạm pháp, phạm tội. Điều đó có ảnh hưởng tiêu cực tới ý thức pháp luật và việc thực hiện pháp luật của những người khác, vì họ rất dễ bị phản ứng dây chuyền theo cơ chế lây lan tâm lý. Do đó, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho các tầng lớp nhân dân, trang bị cho người dân những kiến thức, hiểu biết nhất định về pháp luật là một việc rất cần thiết và cấp bách.
Trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay, mọi công dân trong xã hội đều phải sống và làm việc theo pháp luật. Đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước, nếu thiếu ý thức pháp luật ở trình độ cao thì không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ thực hiện và áp dụng pháp luật của mình trong quá trình giải quyết các công việc liên quan đến lợi ích của người dân. Sống và làm việc theo pháp luật là nghĩa vụ, là trách nhiệm của mỗi công dân. Bên cạnh việc nâng cao trình độ tri thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, các ngành, chúng ta cũng cần quan tâm đúng mức tới công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho các tầng lớp nhân dân, trang bị cho người dân những kiến thức, hiểu biết nhất định về pháp luật. Từ đó tạo thành thói quen “sống và làm việc theo pháp luật” trong hành vi của các chủ thể pháp luật và hoạt động thực hiện pháp luật sẽ đạt được hiệu quả.
2. Phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng đối với công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho các tầng lớp nhân dân.
Để nâng cao ý thức pháp luật cho các đối tượng, chủ thể khác nhau, trước hết cần phải đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho họ bằng nhiều hình thức khác nhau. Tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là sự tác động chủ động, tích cực của chủ thể giáo dục lên đối tượng giáo dục nhằm mục đích cung cấp, trang bị kiến thức pháp luật, hình thành tình cảm, thái độ tích cực đối với pháp luật, tạo lập thói quen tuân thủ, chấp hành và sử dụng pháp luật cho các đối tượng xã hội.
Điều đó được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 61/2007/NQ- CP ngày 07/12/2007 của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện chỉ thị số 32- CT/TW của Ban bí thư Trung ương Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân “Sử dụng, khai thác và vận dung linh hoạt các hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật đảm bảo tính phù hợp giữa phổ biến, giáo dục pháp luật với tư vấn pháp luật, trợ giúp, hòa giải cơ sở, giải quyết tranh chấp”. Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng công tác phổ biến, tuyên truyền và giáo dục pháp luật “Triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật, huy động các lực lượng đoàn thể, chính trị, xã hội, nghề nghiệp, các phương tiện thông tin đại chúng tham gia các đợt vận động thiết lập trật tự, kỷ cương và các hoạt động thường xuyên, xây dựng nếp sống và làm việc theo pháp luật trong các cơ quan nhà nước và xã hội”. Cùng với các phương tiện thông tin đại chúng có thể đưa đến cho đông đảo công chúng các thông tin, kiến thức pháp luật một cách nhanh chóng nhất, cập nhật nhất, rộng rãi nhất và phù hợp nhất với nhiều đối tượng xã hội.
Ở nước ta hiện nay, đã có đủ các loại hình là báo in, báo nói, báo hình và báo điện tử ( trên mạng internet). Với thống kê của các nhà nghiên cứu thì các phương tiện thông tin đại chúng đã và đang phát triển rộng khắp trên cả nước: 553 cơ quan báo chí, hàng trăm đài phát thanh, truyền hình ph. Với lực lượng hùng hát triển nhanh chóng, tăng trưởng viễn thông Internet thuộc loại cao trên thế giới với tốc độ bình quân là 32,5%/năm. Với sự lớn mạnh đó, trước hết các phương tiện thông tin đại chúng cần làm tốt vai trò cung cấp thông tin đầy đủ và đa dạng hơn về các sự việc, sự kiện, hiện tượng pháp lí xảy ra trong đời sống pháp luật ở các địa phương cũng như trên cả nước; cung cấp những tri thức pháp luật cần thiết cho các tầng lớp nhân dân; tuyên truyền cho các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; biểu dương những tấm gương “người tốt, việc tốt” trong công tác triển khai thực hiện pháp luật và áp dụng pháp luật; phê phán và lên án những hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật.
Các phương tiện thông tin đại chúng cần dành thời lượng nhiều hơn cho việc đăng tải những thông tin về các văn bản, chính sách pháp luật mới của Nhà nước và của chính quyền các cấp một cách đầy đủ và chi tiết. Cần mở thêm các chuyên mục mới về phổ biến, giáo dục pháp luật với thời lượng dài hơn, thông tin đa dạng, phong phú hơn và hình thức thể hiện hấp dẫn hơn. Các báo nói và báo hình cần chú ý đến khung giờ phát song các chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật sao cho phù hợp với các nhóm đối tượng xã hội khác nhau. Các phương tiện thông tin đại chúng cũng cần dành một thời lượng thích đáng cho việc đăng tải, phát sóng các thông tin về đời sống pháp luật đã được kiểm chứng chính thức và mang tính xây dựng. Đặc biệt, khi có các sự việc, sự kiện, hiện tượng pháp luật diễn ra có tầm quan trọng liên quan đến lợi ích của đất nước, của dân tộc, động chạm đến các giá trị, chuẩn mực, pháp luật cơ bản như: Đường lối đối nội, đối ngoại, sửa đổi Hiến pháp, xây dựng và ban hành các bộ luật cơ bản, các vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra, các hành vi tiêu cực,…Khi đó, định hướng thông tin của báo chí chính là phải kịp thời đưa ra đường lối, quan điểm chính thống của Đảng và Nhà nước, ý kiến kết luận chính thức của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Các phương tiện thông tin đại chúng cung cấp thông tin phải đi liền với việc tuân thủ nguyên tắc tính chân thật, phản ánh đúng bản chất của vấn đề: khen ngợi biểu dương mà không tô hồng; lên án, phê phán nhưng không bôi nhọ. Khi phản ánh các sự việc, sự kiện, hiện tượng pháp luật diễn ra trong xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng cần tránh hai khuynh hướng: Đó là, phản ánh thiếu chọn lọc, thiếu sự cân nhắc, đưa tin tùy tiện, dễ dãi, chưa được kiểm chứng dẫn đến làm phức tạp hóa những vấn đề vốn đã phức tạp; Hoặc là khuynh hướng bưng bít, cắt xén làm khô khan thông tin về đời sống pháp luật, dẫn đến làm mất lòng tin của nhân dân.
3. Tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong hoạt động thực hiện pháp luật.
Hoạt động thực hiện pháp luật là hoạt động của các cá nhân, các tổ chức và của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, các tổ chức xã hội được nhà nước ủy quyền. Do đó, để nâng cao hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật, ngoài các biện pháp áp dụng đối với các tầng lớp nhân dân, còn rất cần thiết phải tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong hoạt động thực hiện pháp luật.
Ở nước ta hiện nay, có thể thấy rằng đa số người dân có ý thức tự giác, tích cực và nghiêm chỉnh trong việc thực hiện pháp luật. Tuy nhiên, những khuyết điểm, sai phạm xảy tra trong hoạt động thực hiện pháp luật vẫn còn tương đối phổ biến, đặc biệt là trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay. Nghị quyết hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành trung ương khóa IX đã khái quát thực trạng này như sau: “ Tình trạng tham nhũng, quan liêu, mất đoàn kết nội bộ, vừa vi phạm quyền làm chủ của dân, vừa không giữ dung kỷ cương, phép nước xảy ra ở nhiều nơi, có những nơi nghiêm trọng”. Có tình trạng này là do nhiều lúc, nhiều nơi, các cơ quan chức năng của nhà nước còn xem nhẹ, buông lỏng vai trò, trách nhiệm quản lý trong lĩnh vực, ngành mà mình phụ trách, chưa phát huy hết vai trò, chức năng quản lý của mình. Đây là một nguyên nhân cơ bản làm giảm sút hiệu quả hoạt động thực hiện pháp luật. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của mình:
- Quốc hội phải thường xuyên xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của thực tiễn đời sống xã hội, nhất là các văn bản pháp luật hướng dẫn thực hiện pháp luật. Đây là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho pháp luật được thực hiện một cách nghiêm túc và hiệu quả.
- Các cơ quan công an, tòa án, viện kiểm sát, thanh tra và các cơ quan khác có liên quan phải nghiêm chỉnh thực hiện các quy phạm pháp luật, giữ đúng vị trí, vai trò, chức năng và nhiệm vụ của mình, tích cực tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật, đồng thời tạo các điều kiện cần thiết để người dân có thể tham gia giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước và thực hiện pháp luật một cách thuận lợi.
- Các cơ quan chức năng cần phát hiện và xử lý nghiêm minh, kịp thời các hiện tượng tiêu cực, các hành vi sai lệch chuẩn mực pháp luật, vì “tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân và tệ nạn quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức diễn ra nghiêm trọng”, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với pháp luật.
- Bản thân mỗi cán bộ, công chức nhà nước phải luôn luôn gương mẫu trong việc thực hiện pháp luật; thường xuyên học tập, nâng cao trình độ hiểu biết về văn hóa, pháp luật; nâng cao trình độ học vấn, năng lực chuyên môn nghiệp vụ; không để bản thân lâm vào tình trạng quan liêu, né tránh trách nhiệm pháp lý của cá nhân, thói dựa dẫm, ỷ lại vào cấp trên; giải quyết công việc sai nguyên tắc, thái độ thờ ơ với công việc, tiêu xài lãng phí tiền cơ quan, không tuân thủ các quy định của cơ quan chủ quản, đặc biệt là sự tha hóa về đạo đức. Phải có thái độ hòa nhã, tôn trọng trong quá trình hướng dẫn nhân dân thực hiện pháp luật.
4. Các biện pháp khác.
Để việc thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay hoạt động có hiệu quả, ngoài các biện pháp nêu trên, cần có một số biện pháp khác như:
Quan tâm và chú trọng tới yếu tố kinh tế, nhất là vấn đề phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Yếu tố kinh tế có ảnh hưởng rất lớn tới ý thức thực hiện pháp luật: Nền kinh tế- xã hội phát triển năng động, bền vững sẽ là điều kiện thuận lợi cho hoạt động thực hiện, tác động tích cực tới việc nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức pháp luật của các tầng lớp xã hội. Ngược lại, nền kinh tế- xã hội chậm phát triển, kém năng động và hiệu quả sẽ có thể ảnh hưởng tiêu cực tới việc thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật. Yếu tố kinh tế là nền tảng của sự nhận thức, hiểu biết pháp luật và thực hiện pháp luật nên có tác động mạnh mẽ tới hoạt động thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật. Từ đó, niềm tin của các chủ thể đối với pháp luật được củng cố, hoạt động thực hiện pháp luật sẽ mang tính tích cực, thuận chiều, phù hợp với các giá trị, chuẩn mực pháp luật hiện hành. Chú trọng tới việc thực hiện chính sách xã hội đảm bảo các nguyên tắc của công bằng xã hội. Nó là điều kiện cần thiết cho sự ổn định chính trị, tăng cường pháp chế và đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội,..nhờ đó, ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật cũng được nâng lên một bước và việc thực hiện pháp luật của các chủ thể trở nên tự giác và chủ động hơn.
Chú ý tới yếu tố chính trị, tạo ra môi trường chính trị- xã hội ổn định, phát triển bền vững. xây dựng cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Đảng phù hợp với thực tiễn, tăng cường tính chất và mức độ của nền dân chủ xã hội. Yếu tố chính trị củng cố ý thức và niềm tin chính trị của cán bộ đảng viên và quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, điều này có ảnh hưởng mạnh mẽ tới hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật của các chủ thể thực hiện pháp luật, đặc biệt là các cá nhân, cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật.
Hoàn thiện các quy định của pháp luật một cách toàn diện và đồng bộ, đảm bảo thống nhất và mang tính khả thi trước yêu cầu mở rộng nền dân chủ xã hội và phát triển bền vững: Điều đó taaoj điều kiện cho các chủ thể thực hiện pháp luật có thể tuân thủ pháp luật một cách dễ dàng và nhanh chóng, mặc dù đây là cách xử sự thụ động của các chủ thể, nhưng nó cũng có biểu hiện sự tự giác, nghiêm chỉnh thực hiện pháp luật; cùng với đó, có thể chấp hành pháp luật và sử dụng pháp luật thuận lợi nhất. Một hệ thống pháp luật có chất lượng thì phải đảm bảo các yêu cầu trên, đặc biệt là tính khả khi, nghĩa là các quy định pháp luật phải có khả năng thực hiện được trong những điều kiện kinh tế, chính trị- xã hội hiện tại của đất nước. Theo đó các quy định pháp luật được ban hành phải phù hợp với cơ chế thực hiện và áp dụng pháp luật hiện hành. Khi ban hành pháp luật phải xem xét tới điều kiện về kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước có cho phép thực hiện được quy định hoặc văn bản pháp luật đó hay không. Đồng thời cần phải tính đến các điều kiện khác như tổ chức bộ máy nhà nước, trình độ đội ngũ cán bộ, công chức, dư luận xã hội trong việc tiếp nhận quy định hoặc văn bản pháp luật đó, trình độ văn hóa và kiến thức pháp lí của nhân dân.
Cùng với việc quan tâm phát triển kinh tế và ổn định chính trị thì vấn đề văn hóa- lối sống trong cộng đồng dân cư cũng rất quan trọng. Với những mặt, những khía cạnh biểu hiện của mình như phong tục tập quán, truyền thống văn hóa, lễ nghi, tín ngưỡng…có ảnh hưởng mạnh mẽ tới hoạt động thực hiện pháp luật thể hiện trên các mặt: phong tục tập quán trong cộng đồng xã hội có ảnh hưởng nhất định tới hoạt động thực hiện pháp luật của các tầng lớp nhân dân, thể hiện đặc biệt rõ nét ở khu vực nông thôn. Lối sống thành thị quan hệ dòng họ, thân tộc bộc lộ những tác động nhất định tới việc thực hiện pháp luật, đặc biệt là tác động mạnh mẽ của dư luận xã hội.
KẾT LUẬN
Từ việc tìm hiểu và phân tích trên, cùng với thực tiễn cuộc sống hàng ngày có thể kết luận rằng thực hiện pháp luật là quá trình chuyển hóa từ “pháp luật trên giấy tờ” thành “pháp luật trong hành động” ở các chủ thể trong xã hội. Đây là một quá trình phức tạp và lâu dài, do đó, hiệu quả của hoạt động thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Để xây dựng một đất nước giàu mạnh, xã hội dân chủ, công bằng và văn minh thì mỗi chúng ta - những công dân Việt Nam trước hết hãy thực hiện có hiệu quả pháp luật của nước nhà!
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. TS.Ngọ Văn Nhân, Xã hội học pháp luật, Nxb. Tư Pháp, Hà Nội – 2010, Tr.277 – 310.
2. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lý luận nhà nước và pháp luật, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội- 2010, Tr. 465 – 470
3. http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Thong-tin-ly-luan/2011/12373/Toa-dam-khoa-hoc-Tiep-tuc-nang-cao-nang-luc-lanh-dao.aspx
4. http://www.baomoi.com/Mot-so-van-de-ve-thuc-hien-phap-luat-dan-chu-o-co-so-hien-nay/122/5059685.epi
No comments:
Post a Comment