Đề bài số 2:
Trong một lần xô xát, anh A làm anh B bị thiệt hại. Ngày 23/5/2007 anh B kiện anh A ra Tòa án yêu cầu bồi thường thiệt hại. Sauk hi Tòa án thụ lý vụ án mặc dù các đương sự không yêu cầu nhưng để đảm bảo giải quyết đúng đắn vụ án Tòa án đã tiến hành trưng cầu giám định mức độ thiệt hại sức khỏe của B. Anh A đã khiếu nại quyết định trưng cầu giám định của Tòa án vì cho rằng Tòa án không được tự mình ra quyết định trưng cầu giám định. Hỏi:
a) Lý do khiếu nại này của A có cơ sở để chấp nhận không? Tại sao?
b) Giả sử A có nơi cư trú tại quận 1 thành phố H, B cư trú tại quận K thành phố Đ và tai nạn xảy ra tại thành phố TH thuộc tỉnh T. Hãy xác định những Tòa án có thẩm quyền mà B có thể gửi đơn yêu cầu giải quyết vụ án?
GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
a. Lý do khiếu nại của A là có cơ sở để chấp nhận, bởi:
- Trước hết có thể khẳng định A khiếu nại quyết định trưng cầu giám định mức độ thiệt hại sức khỏe của B là hợp pháp. Khoản 3 điều 85 Bộ Luật Tố tụng dân sự sửa đổi, bổ sung 2011 (BLTTDS) quy định đương sự có quyền khiếu nại quyết định áp dụng biện pháp thu thập chứng cứ của Tòa án.
- Thứ hai, theo quy định tại Điều 79 BLTTDS, nghĩa vụ đưa ra chứng cứ chứng minh thiệt hại về sức khỏe để bồi thường là thuộc về đương sự. Hơn nữa, trường hợp trên cũng không phải một trong các trường hợp được quy định tại mục 1.2 Phần IV Nghị quyết 04/2005/NQ-HĐTP ngày 17/9/2005 hướng dẫn thi hành một số quy định của BLTTDS về “chứng minh và chứng cứ”, do vậy Tòa án chỉ có thể tiến hành thu thập chứng cứ thay cho đương sự khi có đủ hai điều kiện sau:
+ Xét thấy chứng cứ trong hồ sơ vụ việc dân sự chưa đủ cơ sở để giải quyết, Thẩm phán đã yêu cầu đương sự giao nộp bổ sung chứng cứ;
+ Đương sự không thể tự mình thu thập được chứng cứ và có yêu cầu.
Bên cạnh đó, Điều 90 BLTTDS cũng quy định: “theo sự thoả thuận lựa chọn của các bên đương sự hoặc theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự, Thẩm phán ra quyết định trưng cầu giám định” và yêu cầu này phải được thể hiện dưới dạng văn bản.
Như vậy, trong trường hợp trên Tòa án không thể tự mình ra quyết định trưng cầu giám định mức độ thiệt hại của B mà không có yêu cầu của A hoặc B.
Trong tình huống trên, Tòa án cần giải thích cho đương sự biết về nghĩa vụ cung cấp chứng cứ của họ, nếu chứng cứ thiếu thì yêu cầu họ bổ sung và nói rõ nếu không chứng minh được thì có thể yêu cầu Tòa án thực hiện. Nếu các đương sự không yêu cầu thì Tòa án vẫn xét xử theo thủ tục chung, căn cứ vào các chứng cứ đã được cung cấp. Các đương sự phải chịu hậu quả của việc không chứng minh được hoặc chứng minh không đầy đủ (mục 3 Phần I Nghị quyết 04/2005/NQ-HĐTP).
Theo các quy định của Pháp lệnh về thủ tục giải quyết các vụ án dân sự trước đây: không cần đương sự yêu cầu, Tòa án vẫn có thể ra quyết định thu thập chứng cứ, trong đó có trưng cầu giám định nếu thấy cần thiết. Điều này rất có thể dẫn đến sự lạm quyền của tòa án, vi phạm nguyên tắc tự nguyện, tự thỏa thuận giữa các đương sự. Do đó các quy định tại Điều 85 và 90 chính là một điểm tiến bộ của BLTTDS hiện hành.
b. Những Tòa án có thẩm quyền mà B có thể gửi đơn yêu cầu giải quyết vụ án.
- Tranh chấp giữa A và B trong vụ án trên là tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, quy định tại khoản 6 Điều 25 BLTTDS. Vì vậy, nếu B gửi đơn đến Tòa án có thẩm quyền, tư cách tố tụng của các đương sự được xác định như sau: A: bị đơn dân sự; B: nguyên đơn dân sự.
- Do tranh chấp giữa A và B thuộc loại tranh chấp được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 33, nên thẩm quyền giải quyết tranh chấp theo thủ tục sơ thẩm thuộc về Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là Tòa án nhân dân cấp huyện).
Các Tòa án nhân dân cấp huyện mà B có thể gửi đơn là
1. Tòa án nhân dân (TAND) quận 1 thành phố H
TAND quận 1 được xác định theo thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35 BLTTDS: “Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc nếu bị đơn là cá nhân … có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp… tại các Điều 25, 27, 29 và 31 của Bộ luật này”. Quy định này tạo điều kiện thuận lợi để bị đơn, người bị yêu cầu, người đại diện hợp pháp của họ tham gia tố tụng. Bị đơn A trong tình huống vư trú tại quận 1. Vì vậy, Tòa án có thẩm quyền là TAND quận 1 thành phố H.
2. TAND quận K thành phố Đ.
- Điểm b khoản 1 Điều 35 BLTTDS quy định: “Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân…giải quyết những tranh chấp quy định tại các điều 25, 27, 29, 31 của Bộ luật này. B là cá nhân cư trú tại quận K. Như vậy, B có thể gửi đơn yêu cầu tới TAND quận K nếu A và B đã thỏa thuận với nhau bằng văn bản để B chọn TAND quận K thành phố Đ.
- Tuy nhiên, nếu A, B không thỏa thuận chọn Tòa án quận K thì B vẫn có thể gửi đơn đến TAND quận K. Bởi đây là tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nên nguyên đơn B có quyền lựa chọn Tòa án nơi mình cư trú giải quyết theo điểm d khoản 1 Điều 36 BLTTDS: “Nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu
mình cư trú,…”
3. TAND thành phố TH thuộc tỉnh T.
Cũng theo điểm d khoản 1 Điều 36 BLTTDS, nếu tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì nguyên đơn còn có thể lựa chọn yêu cầu Tòa án nơi xảy ra việc gây thiệt hại giải quyết. Theo tình huống, nơi xảy ra việc gây thiệt hại là thành phố TH nên Tòa án có thẩm quyền ở đây có thể là TAND thành phố TH thuộc tỉnh T.
* Tóm lại, nguyên đơn B có rất nhiều cơ hội trong việc lựa chọn Tòa án giải quyết vụ việc dân sự của mình. Tuy nhiên, B chỉ có thể yêu cầu một Tòa duy nhất xử lí, tránh trường hợp một vụ việc được xét xử nhiều lần. Vì vậy, cả B và Tòa án cần tuân thủ hướng dẫn tại mục 5.2 Phần I Nghị quyết 01/2005/NQ-HĐTP hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ nhất “Những quy định chung” của BLTTDS 2004 để vừa đảm bảo sự chủ động, linh hoạt của nguyên đơn, vừa đảm bảo được tính đúng đắn của thủ tục tố tụng.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Giáo trình Luật Tố tụng dân sự trường Đại học Luật Hà Nội
- Bình luận khoa học một số vấn đề của pháp luật tố tụng dân sự và thực tiễn áp dụng – TS. Lê Thu Hà
- Bộ luật Tố tụng dân sự 2004
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng dân sự 2011
- Nghị quyết 01/2005/NQ-HĐTP ngày 31 tháng 3 năm 2005 hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ nhất “Những quy định chung” của BLTTDS 2004
- Nghị quyết 04/2005/NQ-HĐTP ngày 17/9/2005 hướng dẫn thi hành một số quy định của BLTTDS về “chứng minh và chứng cứ”
Cảm ơn bạn Nguyễn Trà My - K3507 ĐH Luật HN đã chia sẻ tài liệu này!
No comments:
Post a Comment